Devletlerin ekonomik kalkınma yolu olarak ihracatta devlet destekleri programları olmaktadır. bu destek programında ihracatçılarını desteklemek amacıyla belirli teşvikler, destekler sağlamaktadır. İhracatta devlet destekleri, şirketler için ayrı bir uzmanlık alanı olarak bir danışmanlık konusudur. Özellikle Türkiye’de ihracatın içerisinde veya yeni başlayanların bu konudan haberdar olmaması, şirketin kâr marjını belli alanlarda artıramaması demektir. Çünkü Türkiye’nin ihracatçılara olan desteği, dünya sıralamasında diğer devletlerin destekleriyle kıyas edildiğinde ilk sıralardadır. Böyle bir desteği önemsememek şirketin büyümesi ve kalkınması için doğru bir adım olacaktır. Yazımızda bu desteklerden bir hayli bahsettik. Detaylı bilgi için bize yorumlardan ulaşabilirsiniz.

İhracatta Devlet Destekleri

Yazımızın içeriğinde yoğunluklu olarak T.C. Ticaret Bakanlığı ve KOSGEB’in ihracatçılar için sağlamış olduğu destekleri inceleyeceğiz. Bu konuyla ilgili çok fazla detaydan bahsetmek mümkün ama kısaca değineceğiz.

Her şeyden önce desteklerin öneminden biraz bahsetmek gerekir. Özellikle ihracatın finansman konusu içerisinde, ayırmış olduğumuz pazarlama bütçesi ve sahada yapacağımız masraflarla alakalı birçok giderin devlet üzerinden finanse edilmesi, ihracatçılarımızın elini ciddi anlamda kuvvetlendiren bir unsur.

Devlet destekleri ile alakalı uzun süren süreçlerden dolayı veya ilgili bürokrasilerden kaynaklı olarak ihracatçılar ağırlıklı olarak bu desteklerden uzak durmaktalar. Bu finansın geri dönüşü bize uzun sürebilir, her devlet desteğinde olduğu gibi biz önden harcama yapıyoruz. Ardından devlet bize ya borcumuzdan düşerek ya da bize doğrudan ödeme yapıyor. Ödemelerin dönüşü uzun olabilir ancak ticaretimizi kolaylaştırması ve uzun vadede kâra geçmemiz açısından önemli bir imkândır. Dolayısıyla ihracatçıların, devlet destekleri konusunu ihmal etmesi veya bilmesine rağmen uygulamıyor olması, sürdürülebilir ihracat için çok da doğru bir adım olmamaktadır.

Devlet Destekleri Hangi Alanlarda

İhracatla alakalı destekleri değerlendirme niyetine girdiğimizi varsayarsak, hangi alanlarda destekler var? Özellikle girdilerin iyileştirilmesi noktasında ihracat için yapmış olduğumuz ithalatlar.

Örneğin bir ürün alıyoruz. Bu ürünü kullanıp, işleyip ihracat yapacağız diyelim. Bu durumda devlet, yapmış olduğumuz o ithalat için vergi almamaktadır. Hatta ülkemizin yapmış olduğu ihracatın %60’ı Dahilde İşleme Rejimi kapsamındadır, dolayısıyla ithalata bağlıdır. Bu anlamda ithalatın iyileştirilmesi de çok değerli bir konudur.

T.C. Ticaret Bakanlığı, destekleri şu yöntem üzerinden ele alıyor; bir ihracatçı, ihracata başlamak istediği zaman nelere ihtiyaç duyar? Bu soru etrafında destekleri maddeleme halinde yerli yerince hazırlanmış. Dünyada ihracat hususunda devlet desteği veren ülkeler içerisinde Türkiye, önemli bir konumda duruyor. İhracatın başlangıcından sonuna kadar her aşamasında Ticaret Bakanlığı’nın destekleri bulunmaktadır:

• Öncelikli olarak bir ihracat yapmak istediğimiz zaman ne ihtiyacımız olur? İlk başta bir pazar bilgisine ihtiyacımız olur. Bununla alakalı ya bir pazar araştırması alırız ya bir danışmanlık alırız, bir şekilde bir hazırlık, ön araştırma yaparız. Bununla alakalı Ticaret Bakanlığımızın, pazar araştırma raporu satın alma desteği bulunuyor.
• Doğru pazarı bulduktan sonraki aşamada aradığımız şartları karşılayan müşterinin elde edilmesi gerekiyor. Müşterinin bulunması konusunda ilgili dijital platform, B2B, e-ticaret siteleri ve satın alma heyetlerine dâhil olma, sanal fuarlara katılma vb. müşteri bulunmasıyla alakalı destekler bulunmaktadır.
• Ticaret yapmayı düşündüğünüz müşterilere ziyaret gerçekleştirmek isterseniz uçak, konaklama ve araç kiralama giderleri için destekler mevcuttur.
• Pazara gittiğimizi varsayarsak eğer pazarda bir marka olma durumunda isek markalaşma destekleri var.
• Hedef pazarda bir şirket veya bir marka satın almak istiyorsak bu alanda yüksek teknolojik şirket veya bir marka satın alma destekleri mevcut.
• Pazarda ofis açmaya karar verdiysek bu noktada destekleri var.
• Yurt dışında tanıtım faaliyeti, reklam vermeyi düşünüyorsak bu konuda da destekleri söz konusu.
• İhracat gerçekleştikten sonra alacakların sigortalanması hususunda devletimizin konuyla alakalı Eximbank isminde bir bankası var. Bu banka, ihracatçıya eğer satmış olduğu malın bedeli gelmezse, alacağını sigortalamak suretiyle ihracat bedeli Eximbank tarafından finanse edilmektedir. Ödeme %90’a kadar karşılanmaktadır.
• Ayrıca ihracatçıya alıcı kredisi ve sigorta tanzimi söz konusu.

Bu destekler de ihracatçıların bilip de uygulamadığı ama çoğu zaman bilmediği veya ihmal ettiği konular oluyor. Yardımları tümüyle düşündüğümüzde ihracatın hem önü hem hazırlık süreci hem de sonuyla alakalı destekleri mevcuttur.

Peki bu kadar ihracat desteğini bahsettik ama bizler kendimiz bunun başvurusunu yapmak istersek hangi usulle yapacağız? Kısaca buradan bahsetmek de istiyorum. Ticaret Bakanlığımızın konuyla alakalı sitesi üzerinden başvuru yapabilirsiniz.

İhracat destekleri ile alakalı Ticaret Bakanlığı’nın Dâhilde İşleme Rejimi dışında KOSGEB’in iş geliştirme özelinde destekleri bulunmaktadır. Bunlar arasında yurtdışı pazar desteği bulunmakta.(300.000 liraya kadar destekler genişlemektedir.)

İhracatta Devlet Destekleri Yük Değil, İmkândır

Tekrar vurgulamakta fayda görüyorum. Bu desteklerin hemen hemen hepsi profesyonellik alanıdır. Şirketlerimizin bizatihi kendisi başvuru yapabileceği gibi, profesyonel danışmanlar tutması da faydalıdır. Bunu neden önemsiyoruz? Çünkü yürütülen süreçlerin içerisinde bir evrak hatası bile, gelecek ödemenin engellenmesine sebep olabiliyor. Dolayısıyla işi doğru yapanlarla çalışmak kesinlikle uygun bir yol olacaktır. Destek süreçlerinin hızlanması, doğru yürütülmesi için ciddi anlamda bu tür hassasiyetlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Devlet desteklerinin genelinde, ihracatta yapacağımız harcama bütçesini önceden kendimiz ayarlamalıyız. Çünkü devletten gelecek finansın bir garantisi kesinlikle yoktur. Bununla birlikte devlet ihracat desteği vermek zorunda da değildir. Ama bu desteği hâlihazırda kullanmak varken ihmal etmemek gerekir.

Hazırlığı yaparken de belli pazarlara giderken veya başvuruları yaparken bazı şeyleri adım atmadan önce karar vermek lazım. Bu anlamda eğer bu desteklerden faydalanmak istiyorsanız piyasada ihracat destekleriyle alakalı danışmanlık yapan firmalar var. Bu şekilde bir çalışma yapmamız bizler için daha yararlı olacaktır.

Yazımızla alakalı görüş ve önerileriniz olursa yorum yaparak bizlere ulaşabilirsiniz.

İbrahim Çevikoğlu